تعلیمات محیط زیستی یک پروسۀ شناسائی ارزشها و توضیح مفاهیم به منظور رشد مهارتها و طرح وسایل مورد نیاز جهت دانستن روابط میان انسان، فرهنگ و محیط زیست فزیکی و بیالوژیکی میباشد. تعلیمات محیط زیستی یک دورنمای کلی را بوجود میآورد، تعلیمات محیط زیستی این حقیقت را بر ملا میسازد که محیط زیست طبیعی و محیط زیست ساخت انسان باهم ارتباط تنگاتنگ دارد. تعلیمات محیط زیستی باید محیط زیست را در کل در نظر گرفته و باید یک روند مادام العمری متداوم را که از از مرحله قبل از مکتب آغاز و در تمامی مراحل تعلیم و تربیه و تحصیلات عالی را تحت پوشش قرار میدهد. تعلیم و تربیه محیط زیستی باید تمامی موضوعات و مفردات عمدۀ محیط زیستی را از نقطه نظرات سطح قریه ها، ولسوالی ها، ولایات و مرکز به بحث گیرد. در تعلیم و تربیه محیط زیستی باید شیوه های مختلف آموزشی استفاده گردیده تا مردم در مورد کلیه ابعاد محیط زیستی بیاموزند و بیاموزانند.تعلیمات محیطی یکی از مسائل و ابتکارات جدید درافغانستان میباشد و در فصل هفتم؛ ماده شصت و پنجم فقره سوم قانون محیط زیست که در سال 1385 نافذ گردیده است در مورد چنین مینگارد:
اداره ملی حفاظت محیط زیست مکلف است به منظور آگاهی عامه، تبلیغات، و تعلیمات مبنی برارزش منابع طبیعی، ضرورت استفاده دوامدار و تحفظ آنها، تأثیرات آن بالای صحت انسان و محیط زیست به شمول جلوگیری، کنترول آلودگی و شیوه های بهبود آن با وزارت ها و ادارات ذیربط مرکزی و محلی بطور همآهنگ کارنماید.همچنان ماده شصت پنجم این قانون محیط زیست در مشوره و همکاری با وزارت ها وادارات ذیربط و مراجع علمی و تخصصی در موارد ذیل تشریک مساعی مینماید.
· شامل ساختن مضامین تنظیم وحفاظت منابع طبیعی، بهبود سلامت محیط زیست، جلوگیری ازآلودگی، درنصاب تعلیمی مکاتب وپوهنتونها
· طرح و تهیه پروگرام های تربیوی برای کارکنان فنی و مسلکی منابع طبیعی و رشته های علوم طبیعی و اجتماعی، بانظرداشت اولویت نیازمندی های مندرج برنامه ملی تنوع حیات و برنامه عمل مطابق حکم مادهء سی و نهم این قانون.
· طرح پروگرامهای تربیوی برای کارکنان فنی و مسلکی درچهارچوب مضامین حفاظت محیط زیست و رشته های علوم طبیعی و اجتماعی
· طرح و تطبیق برنامه های آموزشی و آگاهی جهت تطبیق احکام این قانون، مقررات و طرزالعمل های مربوط به آن.
بادرنظرداشت احکام فوق، تعلیمات محیطی و آگاهی عامه درین بخش خصوصأ در شرایط احیای مجدد و انکشاف یک امرضروری است. این پروگرام مفکوره ها و فعالیت های خاص را برای واحد های مختلف محیط زیست به شمول نوعیت آب، آلودگی هوا، حفظ الصحه، حفظ الصحه شخصی و اجتماعی، فرش نباتی، احیای مجدد جنگلات، عناصر عضوی و بی ثبات، و بسیاری موضوعات دیگرمورد علاقه ضرورت دارد. روی این ملحوظ، طرح و پروگرام های تعلیمات محیطی و آگاهی عامه که مسائل مورد ضرورت برای تدویر سمینار ها، ورکشاپ ها، و کمپاین های آموزشی درسطح مرکزی و محلی را دربردارد یکی از اولویت هامیباشد. علاوه برآن، تعلیمات محیطی و آگاهی عامه یکی از مسائل کلیدی دربسیج ساختن و اتحاد مردم ازطریق علمای دینی، مبلغین و کارکنان اجتماعی در قسمت ترکیب مسائل دینی، اجتماعی، و عنعنوی در مواد و پروگرام های تعلیمات محیطی، تدریس جلوگیری از آلودگی و مفاهیم حفظ الصحوی درساحات شهری و دهاتی میتواند درامرساختار و تأمین صلح نیز کمک همه جانبه مینماید.
بصورت عموم تعلیمات محیط زیستی بدودسته عمده ذیل طبقه بندی میگردد:
1. سیستم رسمی تعلیمات محیط زیستی
2. سیستم غیر رسمی تعلیمات محیط زیستی
سیستم رسمی و غیر رسمی تعلیمات محیطی به بخش های مهم ذیل تقسیم میگردد.
1. سیستم رسمی تعلیمات محیط زیست
· تعلیمات محیط زیستی درسیستم نصاب تعلیمی مکاتب
· تعلیمات محیط زیستی درسیستم نصاب تعلیمی پوهنتونها
· تعلیمات محیط زیستی درسیستم نصاب تعلیمی نهاد های خصوصی
2. سیستم غیر رسمی تعلیمات محیط زیستی
· پروگرام ها و کمپاین های های تعلیمات محیط زیستی و آگاهی عامه به سطح ملی
· تدویر ورکشاپ ها، سیمینارها، کورس های کوتاه مدت آموزشی و کنفرانس های محیط زیستی
· ترویج فرهنگ محیط ریستی و تنویر اذهان هامه از طریق رسانه های اطلاعات جمعی که شامل رادیو تلویزیون، اوراق تبلیغاتی، بروشور، ماهنامه ها، مجله ها، پوستر ها و کتاب های محیط زیستی
خوشبختانه اداره ملی حفاظت محیط زیست به همکاری سازمان های ملی و بین المللی خصوصآ پروژه تنوع حیات برای اداره ملی حفاظت محیط زیستBSP/NEPA-USAID پروگرام های وسیع تعلیمات محیط زیستی و آگاهی عامه را از بدوتاسیس تا حال تحت اجراء قرار داده است.
ماده 65 قانون محیط زیست حکم مینماید که موسسات تحصیلات عالی ومکاتب در نصاب تعلیمی خویش موضوعات ومضامین محیط زیستی را بگنجانند، بدینوسیله اداره ملی حفاظت محیط زیست به اساس ماده فوق قانون محیط زیست واستراتیژی ملی محیط زیستی در قسمت گنجانیدن مضامین و موضوعات محیط زیستی با وزارت های محترم معارف و تحصیلات همکاری نموده که گزارش از این فعالیت ها در جملات ذیل خلاصه میگردد.
در بخش وزارت محترم تحصيلات عالي و مسلکی
· موضوعات و مفردات مهم محيط زيستي چون بيوسفير،ايكالوژي، ايكوسيستم ، آلوده گي هوا، دوران مواد در طبيعت، منابع آلودگي آب و هوا، منابع طبيعي، منابع مصنوعي ،كثافات و غيره موضوعات و مفاهيم در ديپارتمنت هاي استخراج معادن، مواد مفيده جامد پوهنحي جيولوجي، پوهنتون پولي تخنيك و ديپارتمنتهاي ساختمان هاي صنعتي و مدني، مهندسي و سركسازي پوهنځي ساختماني تدريس ميگردد. همچنان در چوكات پوهنحي ساختماني پوهنتون پولي تخنيك ديپارتمنت آبرساني ، انجنيري و محيط زيست نيز موضوعات محيط زيستي تدريس ميگردد.
· موضوعات محیطی زیستی در نصاب تعلیمی بعضی از فاکولته های پوهنتون کابل گنجانیده شده است که شامل پوهنځی زراعت، تعلیم وتربیه، وترنری، ساینس وعلوم اجتماعی میباشد و فعلآ فاکولته های متذکره مضمون محیط زیست را منحیث مضمون مستقل در صنف ها تدریس مینمایند همچنان بعضی ازموضوعات محیط زیستی در پوهنتون طب کابل نیز تدریس میگردد.
· پوهنځی ادبیات پوهنتون بلخ مضمون محیط زیست را در نصاب تعلیمی خویش گنجانیده است که فعلآ تدریس میگردد.
· دیپارتمنت بیالوژی ریاست انستیتوت ولایت پروان مضمون را بنام حفظ محیط زیست در نصاب تعلیمی خود گنجایده است و عملآ تدریس میگردد.
· پوهنځی زراعت پوهنتون هرات مضمون تحت عنوان (ضرورت حفظ محیط زیست) را در نصاب درسی صنوف سوم شامل نموده است و تدریس آن ادامه دارد.
· در پوهنځی طب پوهنتون هرات مضمون بنام صحت محیطی که البته تمام موضوعات محیط زیستی در آن گنجانیده است.
· در پوهنځی حقوق پوهنتون هرات مضمون تحت عنوان حقوق محیط زیست در نصاب درسی خویش در بخش مضامین اختیاری اضافه نموده است و در سمستر دوم این مضمون تدریس میگردد.
· در پوهنځی ساینس پوهنتون هرات در دیپارتمنت های کیمیا و بیالوژی و دیپارتمنت ریاضی و فزیک برای یک سمستر مضمون تحت عنوان محیط زیست تدریس میگردد.
· همچنان در سایر پوهنځی های هرات موضوعات و مطالب مفید در پرتو ارشادات دین مقدس اسلام ،پیرامون محیط زیست به شمول مضمون ثقافت اسلامی تدریس میشود.
· علاوتآ به اساس پیشنهاد اداره ملی حفاظت محیط زیست، ديپارتمنت محيط زيست و حوادث طبیعی در چوكات پوهنځي زمين شناسي ايجاد گردید که دستاورد بزرگ در عرصه محیط زیست کشور محسوب میگردد.
در بخش وزارت محترم جلیله معارف
1. مفاهيم و مفردات محيط زيستي از صنف اول الي ششم مکاتب که قبلآ در نظر گرفته شده بود تاليف ودر تمام مكاتب كشور توزيع گرديده است.
2. به اساس ستراتيژي ملي محيط زيست، پلان عمل 4 ساله جهت گنجانیدن موضوعات و مفردات محیط زیستی از صنف 6-12 نصاب تعلیمی مکاتب کشور تهیه و از طرف وزارت محترم معارف منظور گردید که مطابق آن وزارت معارف مکلف است تا در 4 ساله آینده موضوعات محیط زیستی را در صنوف متذکره گنجانیده و ازتطبیق آن به اداره ملی حفاظت محیط زیست گزارش ارائیه بدارند.
3. به اساس پلان عمل که بین وزارت معارف و اداره ملی حفاظت محیط زیست در قسمت گنجانیدن موضوعات و مفاهیم محیط زیست در نصاب تعلیمی مکاتب کشور ساخته شده است. وزارت جلیله معارف در کتوب جدید که تالیف گردیده و جهت نظر خواهی به این اداره و ولایات کشور فرستاده شده بود نهایی گردیده و در آینده نزدیک طبع و نشر می گردد. در کتب جدید موضوعات و مفاهیم محیط زیست در مضامین علوم طبیعی (بیالوژی ، کیمیا)، علوم اجتماعی ( جغرافیه ، تاریخ )، علوم دینی (فقه حنفی و فقه جعفری) و لسان های اول (پشتو،دری) ولسان انگلیسی از صنوف 7 -9 گنجانیده شده است.
4. همچنان كتب صنف دهم، يازدهم و دوازدهم تحت كار قرار دارد كه موضوعات مهم محيط زيستي در آنها در نظر گرفته شده است.
5. علاوتآ مفاهيم و موضوعات محيط زيستي به لسان هاي (ازبكي ،پاميري ،و شغناني) از صنف اول الي نهم مکاتب نیزدرنظر گرفته شده است.
7. به اساس درخواست و پيشنهاد رياست انكشاف نصاب وتاليف كتب درسی وزارت معارف، بيشتر از هزارها رسالهاي محيط زيستي، كتاب هاي محيط زيستي، مجله ها، برورشور ها، پوستر ها و معلومات هاي محيط زيستي از موسسات مختلف موجود دركشور جمع آوري و به ديپارتمنت هاي مختلف رياست متذكره توزيع گرديده تا در تسریع بخشیدن پروسه گنجانیدن موضوعات محیط زیستی در نصاب تعلیمی کمک نماید.
8. همچنان تعداد زیادی ازكتاب هاي محيط زيستي، مجله ها، برورشورها، پوسترها و معلومات هاي محيط زيستي برای دیپارتمنت جدیدالتاسیس محیط زیست و مبارزه با حوادث طبیعی پوهنتون کابل توزیع گردیده و همکاری های تخنیکی در قسمت انکشاف کریکولم آن دیپارتمنت صورت خواهد گرفت.
9. تحکیم ارتباطات قوی و موثر بین اداره ملی حفاظت محیط زیست و ریاست تالیف و ترجمه وزارت معارف و پوهنتون های کشورجهت همکاری بیشتر درگنجانیدن موضوعات محیطی زیستی در نصاب تعلیمی مکاتب و پوهنتونها ادامه دارد.
پلان و پروگرام آینده بخش تعلیمات محیط زیستی
به اساس پیشنهادات پوهنتون کابل و پوهنتون بلخ، مفردات جامع و غنی محیط زیستی جهت گنجانیدن آن در نصاب تعلیمی پوهنتون ها توسط اداره ملی حفاظت محیط زیستی تهیه و ترتیب گردد. بنابرین در نظر است تا نیل به هدف فوق اجراات ذیل در آینده صورت گیرد:
1. تهیه و انکشاف طرح و مقدمه مفردات محیط زیستی برای پوهنتون های کشور
2. انکشاف همکاریها و اماهنگی با متخصصین ملی و بین المللی، استادان پوهنتونها و اکادمی علوم
3. تدویر ورکشاپ سه روزه جهت انکشاف مفردات محیط زیستی برای پوهنتون ها
4. تهیه و ارسال کتاب ها و مواد محیط زیستی به دیپارتمنت های ریاست انکشاف نصاب تعلیمی وزارت معارف و پوهنتون های کشور.
5. پروسه گنجانیدن مفردات محیط زیستی در نصاب تعلیمی صنوف 9 -12 مکاتب کشورباید تعقیب گردد.
اداره ملی حفاظت محیط زیست مکلف است به منظور آگاهی عامه، تبلیغات، و تعلیمات مبنی برارزش منابع طبیعی، ضرورت استفاده دوامدار و تحفظ آنها، تأثیرات آن بالای صحت انسان و محیط زیست به شمول جلوگیری، کنترول آلودگی و شیوه های بهبود آن با وزارت ها و ادارات ذیربط مرکزی و محلی بطور همآهنگ کارنماید.همچنان ماده شصت پنجم این قانون محیط زیست در مشوره و همکاری با وزارت ها وادارات ذیربط و مراجع علمی و تخصصی در موارد ذیل تشریک مساعی مینماید.
· شامل ساختن مضامین تنظیم وحفاظت منابع طبیعی، بهبود سلامت محیط زیست، جلوگیری ازآلودگی، درنصاب تعلیمی مکاتب وپوهنتونها
· طرح و تهیه پروگرام های تربیوی برای کارکنان فنی و مسلکی منابع طبیعی و رشته های علوم طبیعی و اجتماعی، بانظرداشت اولویت نیازمندی های مندرج برنامه ملی تنوع حیات و برنامه عمل مطابق حکم مادهء سی و نهم این قانون.
· طرح پروگرامهای تربیوی برای کارکنان فنی و مسلکی درچهارچوب مضامین حفاظت محیط زیست و رشته های علوم طبیعی و اجتماعی
· طرح و تطبیق برنامه های آموزشی و آگاهی جهت تطبیق احکام این قانون، مقررات و طرزالعمل های مربوط به آن.
بادرنظرداشت احکام فوق، تعلیمات محیطی و آگاهی عامه درین بخش خصوصأ در شرایط احیای مجدد و انکشاف یک امرضروری است. این پروگرام مفکوره ها و فعالیت های خاص را برای واحد های مختلف محیط زیست به شمول نوعیت آب، آلودگی هوا، حفظ الصحه، حفظ الصحه شخصی و اجتماعی، فرش نباتی، احیای مجدد جنگلات، عناصر عضوی و بی ثبات، و بسیاری موضوعات دیگرمورد علاقه ضرورت دارد. روی این ملحوظ، طرح و پروگرام های تعلیمات محیطی و آگاهی عامه که مسائل مورد ضرورت برای تدویر سمینار ها، ورکشاپ ها، و کمپاین های آموزشی درسطح مرکزی و محلی را دربردارد یکی از اولویت هامیباشد. علاوه برآن، تعلیمات محیطی و آگاهی عامه یکی از مسائل کلیدی دربسیج ساختن و اتحاد مردم ازطریق علمای دینی، مبلغین و کارکنان اجتماعی در قسمت ترکیب مسائل دینی، اجتماعی، و عنعنوی در مواد و پروگرام های تعلیمات محیطی، تدریس جلوگیری از آلودگی و مفاهیم حفظ الصحوی درساحات شهری و دهاتی میتواند درامرساختار و تأمین صلح نیز کمک همه جانبه مینماید.
بصورت عموم تعلیمات محیط زیستی بدودسته عمده ذیل طبقه بندی میگردد:
1. سیستم رسمی تعلیمات محیط زیستی
2. سیستم غیر رسمی تعلیمات محیط زیستی
سیستم رسمی و غیر رسمی تعلیمات محیطی به بخش های مهم ذیل تقسیم میگردد.
1. سیستم رسمی تعلیمات محیط زیست
· تعلیمات محیط زیستی درسیستم نصاب تعلیمی مکاتب
· تعلیمات محیط زیستی درسیستم نصاب تعلیمی پوهنتونها
· تعلیمات محیط زیستی درسیستم نصاب تعلیمی نهاد های خصوصی
2. سیستم غیر رسمی تعلیمات محیط زیستی
· پروگرام ها و کمپاین های های تعلیمات محیط زیستی و آگاهی عامه به سطح ملی
· تدویر ورکشاپ ها، سیمینارها، کورس های کوتاه مدت آموزشی و کنفرانس های محیط زیستی
· ترویج فرهنگ محیط ریستی و تنویر اذهان هامه از طریق رسانه های اطلاعات جمعی که شامل رادیو تلویزیون، اوراق تبلیغاتی، بروشور، ماهنامه ها، مجله ها، پوستر ها و کتاب های محیط زیستی
خوشبختانه اداره ملی حفاظت محیط زیست به همکاری سازمان های ملی و بین المللی خصوصآ پروژه تنوع حیات برای اداره ملی حفاظت محیط زیستBSP/NEPA-USAID پروگرام های وسیع تعلیمات محیط زیستی و آگاهی عامه را از بدوتاسیس تا حال تحت اجراء قرار داده است.
ماده 65 قانون محیط زیست حکم مینماید که موسسات تحصیلات عالی ومکاتب در نصاب تعلیمی خویش موضوعات ومضامین محیط زیستی را بگنجانند، بدینوسیله اداره ملی حفاظت محیط زیست به اساس ماده فوق قانون محیط زیست واستراتیژی ملی محیط زیستی در قسمت گنجانیدن مضامین و موضوعات محیط زیستی با وزارت های محترم معارف و تحصیلات همکاری نموده که گزارش از این فعالیت ها در جملات ذیل خلاصه میگردد.
در بخش وزارت محترم تحصيلات عالي و مسلکی
· موضوعات و مفردات مهم محيط زيستي چون بيوسفير،ايكالوژي، ايكوسيستم ، آلوده گي هوا، دوران مواد در طبيعت، منابع آلودگي آب و هوا، منابع طبيعي، منابع مصنوعي ،كثافات و غيره موضوعات و مفاهيم در ديپارتمنت هاي استخراج معادن، مواد مفيده جامد پوهنحي جيولوجي، پوهنتون پولي تخنيك و ديپارتمنتهاي ساختمان هاي صنعتي و مدني، مهندسي و سركسازي پوهنځي ساختماني تدريس ميگردد. همچنان در چوكات پوهنحي ساختماني پوهنتون پولي تخنيك ديپارتمنت آبرساني ، انجنيري و محيط زيست نيز موضوعات محيط زيستي تدريس ميگردد.
· موضوعات محیطی زیستی در نصاب تعلیمی بعضی از فاکولته های پوهنتون کابل گنجانیده شده است که شامل پوهنځی زراعت، تعلیم وتربیه، وترنری، ساینس وعلوم اجتماعی میباشد و فعلآ فاکولته های متذکره مضمون محیط زیست را منحیث مضمون مستقل در صنف ها تدریس مینمایند همچنان بعضی ازموضوعات محیط زیستی در پوهنتون طب کابل نیز تدریس میگردد.
· پوهنځی ادبیات پوهنتون بلخ مضمون محیط زیست را در نصاب تعلیمی خویش گنجانیده است که فعلآ تدریس میگردد.
· دیپارتمنت بیالوژی ریاست انستیتوت ولایت پروان مضمون را بنام حفظ محیط زیست در نصاب تعلیمی خود گنجایده است و عملآ تدریس میگردد.
· پوهنځی زراعت پوهنتون هرات مضمون تحت عنوان (ضرورت حفظ محیط زیست) را در نصاب درسی صنوف سوم شامل نموده است و تدریس آن ادامه دارد.
· در پوهنځی طب پوهنتون هرات مضمون بنام صحت محیطی که البته تمام موضوعات محیط زیستی در آن گنجانیده است.
· در پوهنځی حقوق پوهنتون هرات مضمون تحت عنوان حقوق محیط زیست در نصاب درسی خویش در بخش مضامین اختیاری اضافه نموده است و در سمستر دوم این مضمون تدریس میگردد.
· در پوهنځی ساینس پوهنتون هرات در دیپارتمنت های کیمیا و بیالوژی و دیپارتمنت ریاضی و فزیک برای یک سمستر مضمون تحت عنوان محیط زیست تدریس میگردد.
· همچنان در سایر پوهنځی های هرات موضوعات و مطالب مفید در پرتو ارشادات دین مقدس اسلام ،پیرامون محیط زیست به شمول مضمون ثقافت اسلامی تدریس میشود.
· علاوتآ به اساس پیشنهاد اداره ملی حفاظت محیط زیست، ديپارتمنت محيط زيست و حوادث طبیعی در چوكات پوهنځي زمين شناسي ايجاد گردید که دستاورد بزرگ در عرصه محیط زیست کشور محسوب میگردد.
در بخش وزارت محترم جلیله معارف
1. مفاهيم و مفردات محيط زيستي از صنف اول الي ششم مکاتب که قبلآ در نظر گرفته شده بود تاليف ودر تمام مكاتب كشور توزيع گرديده است.
2. به اساس ستراتيژي ملي محيط زيست، پلان عمل 4 ساله جهت گنجانیدن موضوعات و مفردات محیط زیستی از صنف 6-12 نصاب تعلیمی مکاتب کشور تهیه و از طرف وزارت محترم معارف منظور گردید که مطابق آن وزارت معارف مکلف است تا در 4 ساله آینده موضوعات محیط زیستی را در صنوف متذکره گنجانیده و ازتطبیق آن به اداره ملی حفاظت محیط زیست گزارش ارائیه بدارند.
3. به اساس پلان عمل که بین وزارت معارف و اداره ملی حفاظت محیط زیست در قسمت گنجانیدن موضوعات و مفاهیم محیط زیست در نصاب تعلیمی مکاتب کشور ساخته شده است. وزارت جلیله معارف در کتوب جدید که تالیف گردیده و جهت نظر خواهی به این اداره و ولایات کشور فرستاده شده بود نهایی گردیده و در آینده نزدیک طبع و نشر می گردد. در کتب جدید موضوعات و مفاهیم محیط زیست در مضامین علوم طبیعی (بیالوژی ، کیمیا)، علوم اجتماعی ( جغرافیه ، تاریخ )، علوم دینی (فقه حنفی و فقه جعفری) و لسان های اول (پشتو،دری) ولسان انگلیسی از صنوف 7 -9 گنجانیده شده است.
4. همچنان كتب صنف دهم، يازدهم و دوازدهم تحت كار قرار دارد كه موضوعات مهم محيط زيستي در آنها در نظر گرفته شده است.
5. علاوتآ مفاهيم و موضوعات محيط زيستي به لسان هاي (ازبكي ،پاميري ،و شغناني) از صنف اول الي نهم مکاتب نیزدرنظر گرفته شده است.
7. به اساس درخواست و پيشنهاد رياست انكشاف نصاب وتاليف كتب درسی وزارت معارف، بيشتر از هزارها رسالهاي محيط زيستي، كتاب هاي محيط زيستي، مجله ها، برورشور ها، پوستر ها و معلومات هاي محيط زيستي از موسسات مختلف موجود دركشور جمع آوري و به ديپارتمنت هاي مختلف رياست متذكره توزيع گرديده تا در تسریع بخشیدن پروسه گنجانیدن موضوعات محیط زیستی در نصاب تعلیمی کمک نماید.
8. همچنان تعداد زیادی ازكتاب هاي محيط زيستي، مجله ها، برورشورها، پوسترها و معلومات هاي محيط زيستي برای دیپارتمنت جدیدالتاسیس محیط زیست و مبارزه با حوادث طبیعی پوهنتون کابل توزیع گردیده و همکاری های تخنیکی در قسمت انکشاف کریکولم آن دیپارتمنت صورت خواهد گرفت.
9. تحکیم ارتباطات قوی و موثر بین اداره ملی حفاظت محیط زیست و ریاست تالیف و ترجمه وزارت معارف و پوهنتون های کشورجهت همکاری بیشتر درگنجانیدن موضوعات محیطی زیستی در نصاب تعلیمی مکاتب و پوهنتونها ادامه دارد.
پلان و پروگرام آینده بخش تعلیمات محیط زیستی
به اساس پیشنهادات پوهنتون کابل و پوهنتون بلخ، مفردات جامع و غنی محیط زیستی جهت گنجانیدن آن در نصاب تعلیمی پوهنتون ها توسط اداره ملی حفاظت محیط زیستی تهیه و ترتیب گردد. بنابرین در نظر است تا نیل به هدف فوق اجراات ذیل در آینده صورت گیرد:
1. تهیه و انکشاف طرح و مقدمه مفردات محیط زیستی برای پوهنتون های کشور
2. انکشاف همکاریها و اماهنگی با متخصصین ملی و بین المللی، استادان پوهنتونها و اکادمی علوم
3. تدویر ورکشاپ سه روزه جهت انکشاف مفردات محیط زیستی برای پوهنتون ها
4. تهیه و ارسال کتاب ها و مواد محیط زیستی به دیپارتمنت های ریاست انکشاف نصاب تعلیمی وزارت معارف و پوهنتون های کشور.
5. پروسه گنجانیدن مفردات محیط زیستی در نصاب تعلیمی صنوف 9 -12 مکاتب کشورباید تعقیب گردد.
بسیار عالی است قیس جان
ReplyDeleteبسیار مفبول است